Okul Öncesi Sosyal Gelişim: Paylaşma Becerisi Nasıl ve Ne Zaman Kazanılır?

Oyun grubunun ortasında o an yaşanır... İki minik el, aynı kırmızı kamyona uzanır. Ve o kaçınılmaz, o yürekten gelen haykırış duyulur: "BENİM!"

Bir ebeveyn olarak bu anlarda kendinizi çaresiz hissetmeniz, "Neden paylaşmayı öğrenemiyor?" diye endişelenmeniz çok doğal. Hemen müdahale edip "Hadi ama, arkadaşınla paylaşmalısın" deme içgüdüsüyle hareket ederiz. Oysa bu anlar, bir "problem" anından çok, çocuğunuzun sosyal ve duygusal gelişimindeki en hayati derslerden birinin başlangıcıdır.

Manisa Özel Gülce Ülkü Anaokulu olarak biz, bu "kriz" anlarını birer "fırsat" olarak görüyoruz. Burası, çocuklarımızın arkadaşlık kurmanın, empati yapmanın ve paylaşmanın ne demek olduğunu, hayatın en güvenli laboratuvarında, yani oyunun içinde deneyimledikleri yerdir.

Paylaşmak Neden Bu Kadar Zor? Bir Çocuğun Gözünden Dünya

Öncelikle şunu kabul etmeliyiz ki üç yaşındaki bir çocuk için "paylaşmak", bir yetişkinin anladığı gibi fedakarlık veya nezaket demek değildir. Onun dünyasında, o an elinde tuttuğu oyuncak, benliğinin bir uzantısıdır. Onu bir başkasına vermesi istendiğinde, kendinden bir parçayı vermesi istenmiş gibi hisseder. Bu, bencillik değil, gelişiminin son derece doğal bir parçası olan "benmerkezci" düşünme biçimidir. Henüz, bir oyuncağı verdiğinde onun geri geleceğini veya arkadaşının ne hissedeceğini tam olarak kavrayamaz.

Bizim görevimiz, bu doğal gelişim basamağını yargılamak değil, ona bir sonraki basamağa tırmanması için sevgiyle rehberlik etmektir.

Oyunun İçine Gizlenmiş Sosyal Beceriler Atölyesi

• Duyguları İsimlendirmek: Öğretmenimiz, "Kırmızı kamyonu sen de çok istiyorsun, Ali de istiyor. İkinizin de aynı anda istemesi çok zor bir durum, anlıyorum" diyerek her iki çocuğun da duygusunu onaylar. Duygusu anlaşılan bir çocuk, savunmaya geçmek yerine çözüme daha açık hale gelir.
• Empati Tohumları Ekmek: "Bak, Ali kamyonu alamadığı için yüzü nasıl da üzgün görünüyor. Sence ne hissediyor olabilir?" gibi sorularla, çocuğun kendi duygusundan bir anlığına çıkıp arkadaşınınkini düşünmesini sağlar. Bu, empatinin en temel dersidir.
• Çözüm Stratejileri Sunmak: "Paylaşmak" gibi soyut bir kavram yerine, somut ve uygulanabilir çözümler sunarız. "İstersen önce 5 dakika sen oyna, sonra da Ali oynasın. Zamanı birlikte tutabiliriz" veya "Bu kamyonla tek başına oynamak yerine, birlikte bir yol yapıp kamyonu sürmeye ne dersiniz?" gibi seçenekler, onlara "sıra bekleme", "iş birliği" ve "müzakere" gibi paha biçilmez hayat becerilerini öğretir.

Arkadaşlık İnşa Etmek

Okul öncesi dönemde arkadaşlık, ortak ilgi alanları ve birlikte keyifli vakit geçirme üzerine kuruludur. Paylaşmayı öğrenmek, bu arkadaşlıkların temel harcıdır. Bir oyuncağı paylaşabilen, arkadaşının sırasını bekleyebilen bir çocuk, diğer çocuklar tarafından daha çok tercih edilen bir oyun arkadaşı olur. Bu da onun sosyal kabulünü ve kendine olan güvenini artırır.

Manisa anaokulumuzda, her "Benim!" krizinin, gelecekte kurulacak sağlam dostlukların ve güçlü bir karakterin temelini attığına inanıyoruz. Amacımız, çocuklarımıza oyuncaklarını zorla paylaştırmak değil; onlara paylaşmanın, tek başına oynamaktan çok daha keyifli olabileceğini ve bir arkadaşla birlikte gülmenin en değerli hazine olduğunu hissettirmektir.